Kiedy tachograf jest obowiązkowy? Rozwiewamy wątpliwości

Każdy kierowca zawodowy, przygotowując się do pracy w tej profesji, musi znać wytyczne związane ze stosowaniem urządzeń rejestrujących, jakimi są tachografy. Konieczność instalacji tego sprzętu określają przepisy dotyczące nie tylko państw Unii Europejskiej, ale także Wielkiej Brytanii i Szwajcarii. Kiedy tachograf jest obowiązkowy i dlaczego? Przed jakimi wyzwaniami w tym obszarze już niebawem staną przewoźnicy? Odpowiadamy na te pytania w poniższym artykule.

Czym jest tachograf?

Początkujący kierowcy i przedsiębiorcy, którzy chcą rozpocząć działalność związaną z transportem drogowym, zobowiązani są do doskonałej znajomości przepisów związanych z tachografem. To urządzenie pomiarowe, które rejestruje wszystkie informacje związane z prowadzeniem pojazdu. Zapisy z tachografu dotyczą przede wszystkim prędkości pojazdu, przejechanego dystansu i czasu pracy kierowcy. Początkowo stosowano tachografy analogowe, w których największą wadą była możliwość manipulacji danymi. W celu zapobiegania tego typu praktykom wprowadzono tachografy cyfrowe.

Tachograf cyfrowy ma sporo zalet. Dane pojazdu i kierowcy są dokładniejsze i zostają zapisane w formacie cyfrowym. Dużym atutem urządzeń jest też łatwa obsługa i możliwość dopasowania do obowiązujących przepisów.

Z czego wynika obowiązek pracy z tachografem?

Jak wspomnieliśmy wyżej, tachograf jest urządzeniem rejestrującym. Celem wprowadzenia go na terenie Unii Europejskiej, Wielkiej Brytanii i Szwajcarii była poprawa bezpieczeństwa na drogach oraz poprawa komfortu pracy kierowców zawodowych. Dzięki temu, że urządzenie zbiera informacje dotyczące prowadzenia pojazdu, łatwiej kierowcom i właścicielom przedsiębiorstw działających w branży transportowej przestrzegać zasad określonych w Kodeksie Pracy i Ustawie o czasie pracy kierowcy. Stosowanie się do czasu pracy kierowcy jest niezwykle istotne. Celem zarejestrowania go na tachografie jest to, aby prowadzący pojazd mógł zachować balans między pracą, a życiem prywatnym, a także miał czas na odpoczynek. Dzięki temu ryzyko spowodowania wypadku znacząco się zmniejsza.

Zapisy z tachografu i karty kierowcy pozwalają pracodawcy na kontrolowanie wielu obszarów działania firmy. Analiza plików może skutkować wprowadzeniem zmian w obszarze planowania tras kierowców, co prowadzi do optymalizacji pracy. Co więcej, dane z tachografu i karty kierowcy są podstawą do prowadzenia i rozliczenia ewidencji czasu pracy. To obowiązek nałożony przez przepisy prawa. Nieprzestrzeganie go skutkuje surowymi karami finansowymi, a w skrajnych przypadkach nawet utratą licencji. Wszelkie próby naruszeń, bezprawnego usunięcia tachografu czy manipulacje są przestępstwem.

Kiedy tachograf jest obowiązkowy?

Wiesz już, do czego służy urządzenie rejestrujące czas pracy i jaką funkcję pełni w branży transportowej. Musisz jednak wiedzieć, kiedy tachograf jest obowiązkowy. Sprzęt musi znaleźć się na wyposażeniu pojazdu lub zespołu pojazdów, których dopuszczalna masa całkowita przekracza 3,5 tony.

Wielu przedsiębiorców zastanawia się, czy przy wykonywaniu przewozu niezarobkowego istnieje obowiązek przestrzegania norm czasu pracy kierowcy i tym samym – rejestrowania go na tachografie. Odpowiedź jest prosta – zdecydowanie tak. Jeżeli dopuszczalna masa całkowita pojazdu lub zespołu pojazdów przekracza 3,5 tony, obowiązuje Rozporządzenie WE 561/2006 oraz Ustawa o czasie pracy kierowców. W związku z tym zarówno kierowca, jak i przedsiębiorca, są zobowiązani do przestrzegania czasu pracy i używania tachografu.

Pakiet Mobilności a tachograf

Szereg zmian, jakie w funkcjonowaniu transportu drogowego wprowadził Pakiet Mobilności, nie ominął też tachografów. Jedna z ważniejszych zmian weszła w życie 2 lutego 2022 roku. Nowelizacja nałożyła na kierowcę obowiązek wprowadzenia do tachografu symbolu państwa europejskiego, do którego wjeżdża. Powinien to zrobić na granicy kraju.

Przewoźnicy planujący budżety swoich firm z wyprzedzeniem, powinni uwzględnić ważne zmiany, jakie zajdą w 2026 roku. Wówczas obowiązek instalacji tachografu będzie dotyczył też busów.

Inteligentne tachografy – jakie zmiany czekają kierowców?

Pakiet Mobilności zakłada także konieczność wymiany stosowanych dotąd tachografów (zarówno cyfrowych, jak i analogowych) na inteligentne tachografy II generacji. Takie urządzenia będą montowane w nowo rejestrowanych pojazdach od sierpnia 2023 roku. Przedsiębiorcy mają obowiązek wymiany dotychczasowego sprzętu do końca 2024 roku – jeśli korzystają z klasycznych tachografów – i najpóźniej do sierpnia 2025 roku w przypadku urządzeń inteligentnych I generacji.

Do kwestii związanych z obowiązkiem instalacji tachografu należy podchodzić z dużą uwagą. Próba manipulacji czy brak tego urządzenia, gdy jest obowiązkowe, mogą okazać się bardzo kosztowne – taryfikator kar finansowych jest w tym obszarze bardzo surowy.