Dwie pory nocne dla kierowców w transporcie – co musisz wiedzieć?
Pora nocna w transporcie drogowym to temat, który wciąż budzi sporo pytań i wątpliwości. Dla wielu firm transportowych oraz samych kierowców to kwestia kluczowa – nie tylko z perspektywy planowania pracy, ale także potencjalnych kontroli i ewentualnych kar. Warto zatem uporządkować najważniejsze informacje dotyczące tzw. „dwóch por nocnych”, które określają przepisy.
Pora nocna w Kodeksie pracy – 8 godzin
Pierwsza definicja pory nocnej wynika z Kodeksu pracy. Zgodnie z art. 151(7) par. 1, pora nocna obejmuje 8 godzin z zakresu między 21:00 a 7:00.
Co ważne – pracodawca musi konkretnie określić, które dokładnie osiem godzin uznaje za porę nocną w firmie. Może to być np. 22:00 – 6:00 albo 23:00 – 7:00. Wybrany przedział godzinowy trzeba zapisać w regulaminie pracy lub – jeśli firma nie posiada regulaminu – w informacji o warunkach zatrudnienia. To obowiązkowy element teczki pracownika.
Dodatek za pracę w nocy
Kierowcom, którzy wykonują pracę w tej porze nocnej, przysługuje dodatek do wynagrodzenia – wynosi on 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę (a nie stawki zaszeregowania). Co istotne, wysokość dodatku zmienia się co miesiąc, w zależności od liczby godzin roboczych w danym miesiącu.
Pora nocna w ustawie o czasie pracy kierowców – 4 godziny
Druga definicja pory nocnej wynika z ustawy o czasie pracy kierowców (art. 2 ust. 6a). Zgodnie z nią, pora nocna obejmuje 4 godziny pomiędzy 00:00 a 7:00.
Podobnie jak w przypadku Kodeksu pracy – pracodawca musi jasno określić, które dokładnie 4 godziny uznaje za porę nocną, np. 00:00 – 04:00. Ten wybór także trzeba formalnie zapisać w regulaminie lub informacji o warunkach zatrudnienia.
Kluczowa różnica – dodatek vs. limit czasu pracy
Pora nocna z Kodeksu pracy wiąże się z obowiązkiem wypłacania dodatku do wynagrodzenia.
Natomiast pora nocna z ustawy o czasie pracy kierowców nie dotyczy wynagrodzenia – jej znaczenie sprowadza się do ograniczenia czasu pracy kierowcy w tej porze.
Zgodnie z art. 21 tej ustawy, jeśli kierowca pracuje w porze nocnej (tej 4-godzinnej), jego dobowy czas pracy nie może przekroczyć 10 godzin między dwoma okresami odpoczynku (dziennymi lub dziennym i tygodniowym). Co ważne, do tego limitu wlicza się tylko czas faktycznej pracy – czyli jazdę oraz inne czynności, jak załadunek czy rozładunek. Nie liczą się natomiast dyspozycje, przerwy czy postoje.
Przekroczenie 10-godzinnego czasu pracy kierowcy w porze nocnej – jak opisywać?
CENA: 397 zł brutto
Pora nocna w transporcie to częsty problem w rozliczeniach kierowców. Jak prawidłowo dokumentować przekroczenia 10-godzinnego czasu pracy, aby uniknąć błędów i sankcji? Oglądając to nagranie z webinaru dowiesz się, jak zapisywać pory nocne, kto kontroluje ich przestrzeganie i jakie wyjątki mogą mieć zastosowanie. Omówimy również sposoby opisywania naruszeń oraz przeanalizujemy, czy warto zmieniać aktywności na tachografie. Praktyczny warsztat w 4Trans pozwoli Ci przećwiczyć wszystko na realnych przykładach i wdrożyć zdobytą wiedzę od razu w Twojej firmie.
Kontrole i kary – taryfikator pory nocnej
Podczas kontroli w firmie Inspekcja Transportu Drogowego sprawdza, czy przestrzegane są limity pracy w porze nocnej. Warto znać taryfikator:
- Przekroczenie do 1 godziny: 50 zł (bez klasyfikacji naruszenia)
- Przekroczenie o 1-3 godziny: 100 zł (poważne naruszenie – PN)
- Przekroczenie powyżej 3 godzin: 200 zł (bardzo poważne naruszenie – BPN)
W praktyce oznacza to, że drobne przekroczenia są stosunkowo tanie, ale już dłuższe naruszenia mogą poważnie obciążyć firmę i wpłynąć na jej reputację.
Uwaga na opisy kierowców – pułapki podczas korekt
Jeżeli próbujecie tłumaczyć naruszenia, zmieniając np. zdarzenia „innej pracy” na „dyspozycję”, kierowca musi to uzasadnić. Jeśli napisze, że pomylił się przełącznikiem, to zgodnie z taryfikatorem, takie nieprawidłowe operowanie tachografem jest traktowane jako bardzo poważne naruszenie (BPN), a nie jako błąd techniczny.
W wielu przypadkach nie warto więc „na siłę” poprawiać każdego drobiazgu, szczególnie jeśli kara za przekroczenie wynosi tylko 50 zł bez klasyfikacji naruszenia. Lepiej zadbać o odpowiednie planowanie czasu pracy.
Czy ITD kontroluje porę nocną na drodze?
Ciekawostka – podczas kontroli drogowych pora nocna nie jest sprawdzana, jeśli kierowca jest zatrudniony na umowie o pracę. Wynika to z art. 50 ustawy o transporcie drogowym, który precyzuje, że inspektorzy mogą kontrolować czas pracy jedynie dla:
- przedsiębiorców osobiście wykonujących przewozy,
- osób niezatrudnionych, wykonujących przewozy na zlecenie.
W praktyce oznacza to, że kierowcy etatowi mogą spodziewać się sprawdzania pory nocnej dopiero podczas kontroli w firmie – np. przez Państwową Inspekcję Pracy lub ITD w siedzibie przewoźnika.
Dlaczego to takie ważne? Reputacja firmy na szali
Każde naruszenie czasu pracy, w tym limitów pory nocnej, wpływa na rating naruszeń firmy transportowej. W systemie oceny ryzyka (KREPTD oraz ERRU) za każde naruszenie przyznawane są punkty:
- NMW – naruszenie małej wagi: 1 punkt
- PN – poważne naruszenie: 10 punktów
- BPN – bardzo poważne naruszenie: 30 punktów
- NNK – najpoważniejsze naruszenie: 90 punktów
Zbyt duża liczba punktów oznacza wyższe ryzyko kontroli, a w skrajnych przypadkach może prowadzić nawet do utraty dobrej reputacji i zakazu wykonywania przewozów.
Przestrzeganie przepisów dotyczących pory nocnej w transporcie to nie tylko obowiązek prawny, ale także element budowania wiarygodności firmy. Dobra organizacja pracy kierowców, jasne procedury i świadomość aktualnych regulacji pozwalają unikać kosztownych błędów oraz ryzyka utraty dobrej reputacji.
Warto regularnie szkolić zarówno kierowców, jak i osoby odpowiedzialne za planowanie ich pracy, a także na bieżąco śledzić zmiany przepisów i aktualizować używane narzędzia. Dbałość o te elementy to nie tylko mniejsze ryzyko kar, ale także sprawniejsze funkcjonowanie całej firmy transportowej.
Dodaj komentarz