Pakiet Mobilności – delegowanie kierowców – najczęstsze pytania i odpowiedzi

Czy nowy system IMI poświęcony delegowaniu kierowców pozwoli jedynie na wysłanie dokumentów i skierowanie wniosku o pomoc w ich uzyskaniu do właściwego organu w innym państwie członkowskim, w przypadku gdy operator nie wywiąże się z obowiązku ich dostarczenia w ciągu 8 tygodni, czy też należy uznać, że wszelka wymiana informacji i współpraca między właściwymi organami w zakresie delegowania kierowców będzie realizowana z wykorzystaniem tego nowego modułu, czy też będzie działać równolegle z modułem dotyczącym delegowania pracowników i formularzy pytań w obszarach, w których możliwe będzie zadawanie pytań dotyczących określonych sytuacji w związku z delegowaniem kierowców zgodnie z przepisami dyrektywy (UE) 2020/1057 (PoW – delegowanie pracowników – prośba o informacje dotyczące delegowania, PoW – prośba o informacje dotyczące warunków pracy, PoW – prośba o informacje dotyczące zdrowia i bezpieczeństwa, PoW – pilna prośba dotycząca zakładania)?

W ramach nowego modułu IMI, po pierwsze, wniosek o wydanie dokumentu jest przedstawiany podmiotowi gospodarczemu, a w przypadku gdy podmiot gospodarczy nie przestrzega tego wymogu, tylko wtedy właściwy organ może zwrócić się do właściwego organu miejsca prowadzenia działalności o przedstawienie dokumentów.

Istniejące moduły PoW w systemie IMI obejmują wszystkie przypadki PoW, w tym te, które dotyczą delegowania pracowników w sektorze transportu drogowego, a zatem mogą być wykorzystywane przez właściwe organy krajowe.

Czy państwa członkowskie mogą nakładać obowiązki związane z delegowaniem deklaracji oraz dostarczaniem innych dokumentów za pośrednictwem publicznego interfejsu podłączonego do IMI również na operatorów delegujących kierowców z państw trzecich lub na kierowców prowadzących działalność na własny rachunek, lub na kierowców wykonujących usługi na podstawie innej niż umowa o pracę (niebędących pracownikami w świetle przepisów przyjmującego państwa członkowskiego)? Jeśli nie, czy państwa członkowskie mogą stworzyć własny system zobowiązujący operatorów z państw trzecich do zgłaszania wszystkich lub niektórych operacji transportu drogowego na terytorium państwa przyjmującego – dotyczących kierowców zatrudnionych, kierowców prowadzących działalność na własny rachunek lub kierowców świadczących usługi na podstawie innej niż umowa o pracę (niebędących pracownikami w świetle przepisów przyjmującego państwa członkowskiego)?

Dyrektywa (UE) 2020/1057 ma zastosowanie do przedsiębiorstw mających siedzibę w państwach członkowskich. W związku z tym obowiązki wynikające z tego prawodawstwa UE, w tym korzystanie z interfejsu publicznego, nie mają bezpośredniego zastosowania do operatorów mających siedzibę w państwach trzecich. Jednakże, jak wskazano w motywie 15,

(16) i (17) oraz w art. 1 ust. 10 dyrektywy (UE) 2020/1057 przedsiębiorstwa mające siedzibę w państwach trzecich nie mogą być traktowane w sposób bardziej uprzywilejowany niż przedsiębiorstwa mające siedzibę w państwie członkowskim. Przestrzeganie zasad delegowania przez operatorów z państw trzecich może być regulowane w drodze dwustronnych lub wielostronnych umów z odpowiednimi państwami trzecimi. Istnieje techniczna i prawna możliwość umożliwienia państwom trzecim korzystania z systemu IMI i publicznego interfejsu połączonego z IMI.

Dyrektywa 96/71/WE ma również zastosowanie wyłącznie do przedsiębiorstw mających siedzibę w państwie członkowskim. Jeżeli chodzi o przedsiębiorstwa mające siedzibę w państwach trzecich i wysyłające swoich pracowników do świadczenia usług w państwie członkowskim, należy zauważyć, że zgodnie z art. 1ust. 4 nie mogą oni być traktowani w sposób bardziej uprzywilejowany niż przedsiębiorstwa mające siedzibę w państwie członkowskim.

Państwa członkowskie mogą również podjąć decyzję o stworzeniu własnych systemów powiadamiania operatorów z państw trzecich i kierowców nieobjętych zakresem dyrektywy 2020/1057 lub o zastosowaniu systemu ustanowionego dla pracowników delegowanych na mocy dyrektywy 2014/67.

Zważywszy, że art. 1 ust. 11 lit. c) dyrektywy (UE) 2020/1057 wymaga od podmiotów gospodarczych przesłania, na bezpośrednie żądanie właściwych organów przyjmującego państwa członkowskiego, kopii niektórych dokumentów, w tym między innymi umowy o pracę lub równoważnego dokumentu w rozumieniu art. 3 dyrektywy Rady 91/533/EWG, oraz że wyżej wymieniona dyrektywa zostanie uchylona zgodnie z art. 24 dyrektywy (UE) 2019/1152, co oznacza „dokument równoważny” umowie o pracę w rozumieniu art. 3 dyrektywy 91/533/EWG? Jakie rodzaje dokumentów muszą być uznawane przez organy krajowe oprócz umowy o pracę?

Dyrektywa (UE) 2019/1152 uchyli dyrektywę 91/533/EWG ze skutkiem od dnia 1 sierpnia 2022 r. Chociaż w dyrektywie 91/533/EWG wymieniono rodzaje dokumentów, które pracodawca może wykorzystywać jako środki informacji w celu wypełnienia obowiązków informacyjnych, dyrektywa (UE) 2019/1152 nie zawiera już takiego wykazu. W dyrektywie (UE) 2019/1152 również nie używa się już terminu „równoważny dokument”. To oznacza, że każdy dokument (w tym w formacie elektronicznym) zawierający informacje wymienione w odpowiednich przepisach dyrektywy (UE) 2019/1152 mógłby zostać zasadniczo zaakceptowany w kontekście dyrektywy. Zob. w tym względzie art. 5 i 6 dyrektywy (UE) 2019/1152, które odnoszą się do »dokumentu«.

Art. 3 dyrektywy (UE) 2019/1152 wymaga, aby informacje były przekazywane w formie papierowej lub elektronicznej. W przypadku formatu elektronicznego muszą być spełnione łącznie trzy kryteria:

1) informacje są dostępne dla pracownika,
2) mogą być przechowywane i drukowane oraz
3) pracodawca zachowuje dowód informacji lub otrzymania.

„Dostępny dla pracownika” oznacza, że pracownik musi rzeczywiście mieć nieograniczony dostęp do informacji. Ponadto, jeżeli pracownik nie ma dostępu do narzędzi elektronicznych wykorzystywanych do przekazywania informacji, wyklucza to korzystanie z tych środków elektronicznych. »To, że mogą być przechowywane i drukowane« oznacza, że informacje muszą być sformatowane w taki sposób, aby pracownik mógł je przechowywać i drukować. Nie ma wymogu, aby pracodawca faktycznie to wydrukował. Obowiązek posiadania dowodu nadania lub odbioru pozwala na wybór jednej lub drugiej metody (lub obu). Dyrektywa nie ustanawia wymogu dostarczania informacji w formie elektronicznej. Kryteria te mają zastosowanie tylko wtedy, gdy pracodawca zdecyduje się na przekazanie informacji drogą elektroniczną. Jeżeli informacje są przekazywane na papierze, sytuacja jest taka sama jak w dyrektywie w sprawie oświadczeń pisemnych, a mianowicie, że pracodawca nie jest zobowiązany do zachowania dowodu przekazania, chociaż może to leżeć w jego interesie, ponieważ ciężar dowodu spoczywa na pracodawcy, aby wykazać, że wypełnił on swój obowiązek (np. podczas kontroli).

W odniesieniu do transmisji elektronicznej nie ma również wymogu przesyłania informacji w formie poświadczonej. Wysłana wiadomość e-mail powinna wystarczyć, o ile może zostać zachowana przez pracodawcę. Możliwe są również inne sposoby przekazywania informacji drogą elektroniczną niż e-mail.”

Co z innymi istniejącymi krajowymi stronami internetowymi (np. SIPSI (FR),  MILOG  (DE), MELDLOKET (NL))? Czy operatorzy powinni nadal korzystać z nich do delegowania kierowców transportu drogowego? Co z istniejącymi deklaracjami księgowymi złożonymi za pośrednictwem tych systemów, które są ważne po dniu 2 lutego 2022 r.?

Począwszy od dnia 2 lutego 2022 r., portal UE dla zgłoszeń dotyczących delegowania w transporcie drogowym (portal RTPD) staje się jedynym obowiązkowym systemem, z którego operatorzy muszą korzystać, aby wysyłać zgłoszenia podczas delegowania kierowców do dowolnego państwa członkowskiego UE i Zjednoczonego Królestwa. Począwszy od tej daty, państwa członkowskie nie będą mogły wymagać od operatorów mających siedzibę w innych państwach członkowskich UE lub w Zjednoczonym Królestwie, aby w celu ogłoszenia oddelegowania korzystali ze swoich krajowych systemów/stron internetowych.

Krajowe strony internetowe/systemy powiadamiania o delegowaniu, takie jak SIPSI, MILOG, LIMOSA, MELDLOKET, UTIK, LSDB, nie powinny być już stosowane po dniu 2 lutego 2022 r. w odniesieniu do delegowania kierowców w transporcie drogowym, które są objęte zakresem dyrektywy 2020/1057.

Czy operatorzy z krajów trzecich delegujący kierowców do UE muszą składać deklaracje nadania do państwa członkowskiego UE za pośrednictwem portalu RTPD?

Stosowanie przepisów dotyczących delegowania do operatorów z państw trzecich jest kwestią krajową, więc każde państwo członkowskie decyduje, jakie przepisy powinny mieć zastosowanie. W związku z tym operatorzy z państw trzecich nie są zobowiązani do składania deklaracji nadania za pośrednictwem portalu UE. Dotychczas portal ten jest dostępny tylko dla podmiotów mających siedzibę w UE i w Wielkiej Brytanii.

W praktyce oznacza to, że operatorzy z państw trzecich będą musieli nadal przestrzegać różnych wymogów krajowych mających zastosowanie w państwach członkowskich. Na przykład państwa członkowskie mogą wymagać, aby operatorzy z państw trzecich nadal składali deklaracje za pośrednictwem swojej krajowej strony internetowej (np. SISPSI, MILOG itp.).

Co z przypadkami multimanningu, czy operator powinien złożyć deklarację księgową dla obu kierowców? Co zrobić, jeśli jeden z kierowców nie prowadzi pojazdu w tym państwie członkowskim? Co najważniejsze, czy wszystkie dokumenty (odcinki wypłaty, dowody wpłat itp.) będą wymagane w przypadku kierowcy niezaangażowanego w prowadzenie pojazdu, w przypadku gdy operacja transportowa objęta delegowaniem jest wykonywana w wielu załogach?

Tak, dla każdego kierowcy należy złożyć jedną deklarację księgową w przypadku multimanningu. Wynika to z faktu, że nawet jeśli kierowcy prowadzą pojazdy w sytuacji multimanningu, ich deklaracje są niezależne.

Oznacza to, że operator może wprowadzić te same informacje (daty, rodzaje operacji i tablice rejestracyjne) na obu deklaracjach. Możliwe jest również podanie różnych informacji dla każdego kierowcy, jeżeli na przykład operator wie, że jeden kierowca zostanie oddelegowany na dłuższy okres w tym państwie członkowskim.

Jeśli jeden z kierowców nie prowadzi pojazdu, kierowca ten jest nadal zatrudniony tak długo, jak pracuje lub pozostaje do dyspozycji pracodawcy. W związku z tym na czas oddelegowania na terytorium państwa członkowskiego konieczne jest złożenie oświadczenia o delegowaniu.

Wymagane dokumenty będą uzależnione od tego, czy organ przyjmujący wyśle wniosek o dokumenty dla jednego kierowcy, czy dla obu.