Jak policzyć wynagrodzenie kierowcy za nadgodziny?

10.01.2023

Wiele pytań wśród przewoźników budzi kwestia wynagrodzenia za godziny nadliczbowe – kiedy przysługuje, jak je policzyć, kiedy 50%, a kiedy 100% dodatku za nadgodziny przysługuje kierowcy. Choć sytuacja wydaje się skomplikowana, wcale taka nie jest, o ile uświadomimy sobie kilka najważniejszych punktów.

Aby zrekompensować pracownikowi ponadwymiarowy czas pracy, przyznawany jest dodatek za nadgodziny. Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest dodatek za nadgodziny, a czym normalne wynagrodzenie,
• Komu należy się dodatek za nadgodziny,
• W jaki sposób wyliczyć, kwotę za nadgodziny.

Komu i co należy się za nadgodziny? 

Pracownik wykonuje nadgodziny, gdy: 

• wykonuje pracę w wymiarze większej liczby godzin, niż stanowią obowiązujące normy czasu pracy 

lub 

• pracuje ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, który wynika z obowiązującego systemu i rozkładu pracy.

Wówczas za pracę w godzinach nadliczbowych należy mu się normalne wynagrodzenie oraz dodatek z tytułu nadgodzin. Co oznacza, że za każdą nadliczbową godzinę należy wyliczyć stawkę dodatku oraz wysokość normalnego wynagrodzenia, które pomnożone przez wymiar godzin nadliczbowych będą stanowiły rekompensatę za poświęcony prywatny czas pracownika w danym miesiącu. 

Czym jest normalne wynagrodzenie i jak je policzyć?

Jedną ze składowych wypłaty za nadgodziny jest wynagrodzenie normalne. To, czym ono jest, zostało wyjaśnione w Polsce na mocy trzech wyroków Sądu Najwyższego z 3 czerwca 1986 roku, 22 czerwca 2011 roku oraz 15 lutego 2012 roku. Zgodnie z tymi postanowieniami normalne wynagrodzenie to takie, które pracownik otrzymuje stale i systematycznie. 

Na normalne wynagrodzenie składają się:

• wynagrodzenie zasadnicze (stawka osobistego zaszeregowania)
• inne składniki stałe wynagrodzenie – dodatek stażowy, funkcyjny, stała premia lub inne dodatki stałe. 

PAMIĘTAJ! To bardzo ważne, by przy wyliczaniu wysokości normalnego wynagrodzenia wziąć pod uwagę wszelkie stałe dodatki.

By obliczyć wysokość normalnego wynagrodzenia, musimy dodać wszystkie elementy wchodzące w jego skład, czyli wynagrodzenie zasadnicze oraz pozostałe stałe składowe np. premię, a następnie podzielić otrzymany wynik przez wymiar czasu pracy obowiązujący w danym miesiącu. W wyniku tego obliczenia otrzymujemy godzinną stawkę wynagrodzenia normalnego. 

Dla przykładu, jeśli wynagrodzenie zasadnicze kierowcy wynosi 4000 zł brutto, i w danym miesiąc przepracował zgodnie z czasem pracy 168h oraz ma do rozliczenia nadgodziny w wymiarze 10h, to:

4 000 : 168 = 23,81 zł – to jest stawka wynagrodzenia normalnego za 1h

Aby wyliczyć wynagrodzenie normalne za nadgodziny kierowcy w wymiarze 10h, konieczne jest również pomnożenie otrzymanej stawki wynagrodzenia normalnego przez liczbę nadgodzin.

23,81 x 10 = 238,10 zł – to jest wynagrodzenie normalne za 10 nadgodzin.

Jeśli kierowca ma przyznawaną stałą premię (na przykład w wysokości 1500 zł) konieczne jest doliczenie jej na etapie wyliczania stawki wynagrodzenia normalnego za 1h, np.:

4 000 + 1 500  = 5 500 zł – wynagrodzenie zasadnicze z uwzględnieniem stałej premii 

5 500 : 168 = 32,74 zł – stawka wynagrodzenia normalnego za 1h

32,74 x 10 = 327,40 zł – wynagrodzenie normalne za 10 nadgodzin.

Czym jest dodatek za nadgodziny i jak go policzyć? 

Jeśli policzyliśmy wysokość wynagrodzenia normalnego, to jesteśmy dopiero w połowie drogi, do pełnego rozliczenia nadgodzin. Drugim ważnym krokiem jest obliczenie wysokości dodatku za nadgodziny, który należy się pracownikowi. 

Podstawą do wyliczenia dodatku z tytułu nadgodzin jest wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania, którym jest wyłącznie wynagrodzenie zasadnicze, o czym mówi wyrok Sądu najwyższego z 3 kwietnia 2007 roku. 

Jeśli osobiste zaszeregowanie pracownika jest niższe niż wynagrodzenie minimalne, co jeśli możliwe, wówczas dodatki za nadgodziny będą niższe. W przypadku transportu krajowego jest to bardzo korzystne rozwiązanie, by obniżyć wypłaty z tytułu nadgodzin. Jednak w przypadku transportu międzynarodowego zasada ta nie ma zastosowania, gdyż na mocy Pakietu Mobilności przewoźnik jest zobligowany wypłacić kierowcy stawki sektorowe (płacę zagraniczną) zgodnie z obowiązującym minimum w danym kraju. 

Dodatki za nadgodziny przyznawane są w dwóch wariantach 50% lub 100%. 

Stawka 50% przysługuje z tytułu nadgodzin dobowych. Co do zasady dobowy wymiar czasu pracy to 8h, choć mogą występować wyjątki, gdy pracownik pracuje w równoważnym lub weekendowym wymiarze. Niemniej, gdy pracownik pracuje ponad wskazany dla siebie czas pracy, pracodawca wypłaca mu dodatek w wariancie 50% wynagrodzenia. 

Dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia za nadgodziny należy się pracownikowi, gdy ten wykonuje nadgodziny w nocy, w niedziele (o ile nie jest to standardowy czas pracy w danym przedsiębiorstwie), święta (inne niż dni pracy) lub w dniu wolnym oddawanym za pracę w niedzielę czy święto oraz z tytułu przekroczenia normy średniotygodniowej.

Gdy ustalimy wariant wysokości dodatku, można obliczyć, ile należy wypłacić pracownikowi za godziny nadliczbowe. Aby to obliczyć, należy wynagrodzenie zasadnicze podzielić przez liczbę godzin pracy w danym miesiącu, by ustalić stawkę godzinową. Następnie wysokość stawki godzinowej należy pomnożyć przez 50% lub 100% (w zależności od typu nadgodzin) oraz przez liczbę nadgodzin wypracowanych przez pracownika. Np.:

4 000 : 168 = 23,81 zł – stawka godzinnego wynagrodzenia normalnego wynikająca z osobistego zaszeregowania pracownika 

23,81 X 50% X 10 = 119,05 zł – dodatek za 10 nadgodzin w wariancie 50% (nadgodziny dobowe)

PAMIĘTAJ! W przypadku liczenia dodatku za nadgodziny premia pracownika lub inne stałe dodatki nie są brane pod uwagę. Znaczenie ma zasadnicze wynagrodzenie pracownika oraz liczba godzin pracy w danym miesiącu. 

Jak widzisz, obliczenie wynagrodzenia normalnego oraz dodatku z tytułu nadgodzin już nie powinno stanowić większego problemu w Twojej firmie. To, co należy wziąć pod uwagę przy wyliczeniach, szczególnie podkreśliliśmy w powyższym artykule. Mamy nadzieję, że wszystkie nurtujące Cię kwestie w zakresie liczenia wynagrodzenia za nadgodziny zostały przez nas precyzyjnie wyjaśnione.